ECU چیست و آشنایی با علائم خرابی آن
ایسییو (ECU) یا کامپیوتر خودرو وظیفه کنترل سیستمهای موتور را دارد. با وظایف ECU و مهمترین علائم خرابی آن مانند بد کار کردن موتور و روشن شدن چراغ چک آشنا شوید.
مقدمه
خودروهای امروزی برخلاف مدلهای قدیمی، به سیستمهای الکترونیکی پیچیده مجهز هستند. ایسییو (ECU) یا همان واحد کنترل الکترونیکی موتور، بهعنوان مغز خودرو شناخته میشود. این قطعه حیاتی تمامی اطلاعات سنسورها را دریافت کرده و فرمانهای لازم را برای بهینهسازی عملکرد موتور و سیستمهای مرتبط صادر میکند. خرابی ECU میتواند عملکرد موتور را مختل کند و هزینههای زیادی برای راننده به همراه داشته باشد. در این مقاله با وظایف ECU و نشانههای خرابی آن آشنا میشویم.
ECU چیست و چه وظیفهای دارد؟
واحد کنترل الکترونیکی موتور (Engine Control Unit) یک کامپیوتر میکروکنترلری است که بر اساس اطلاعات دریافتی از سنسورها، دستورهای کنترلی را به عملگرها ارسال میکند. این واحد دارای مدارهای پردازشگر، حافظه ROM و RAM، مدار تغذیه و درایورها است. ECU وظیفه دارد نسبت هوا به سوخت (Air-Fuel Ratio) را به صورت بهینه تنظیم کند، زمان جرقهزنی شمعها را مدیریت کند، عملکرد سیستم خنککننده را کنترل نماید و حتی در خودروهای مدرنتر وظایف مربوط به گیربکس و سیستمهای ایمنی را بر عهده بگیرد.
ساختار داخلی ECU
- ورودیها (Inputs): شامل دادههای سنسورهایی مثل سنسور اکسیژن (O2 Sensor)، سنسور دمای آب (CTS)، سنسور موقعیت دریچه گاز (TPS)، سنسور فشار منیفولد (MAP)، سنسور دور موتور (CKP), ....
- پردازنده مرکزی (CPU): مغز محاسباتی ECU که دادهها را پردازش کرده و الگوریتمهای کنترلی را اجرا میکند.
حافظهها:
ROM (ذخیره نقشه سوخت و جرقه)RAM (ذخیره دادههای لحظهای سنسورها) EEPROM (ذخیره خطاها و کدهای تشخیصی DTC)- خروجیها (Outputs): شامل فرمان به انژکتورها، کوئلها، فن رادیاتور، پمپ بنزین و سایر عملگرها.
علائم تخصصی خرابی ECU خودرو
اگر چندین سنسور بهطور همزمان خطا نشان دهند (مثلاً TPS، MAP و O2)، احتمال خرابی ECU بالاست؛ چون خرابی همزمان چند سنسور در عمل غیرمعمول است. 2. پاشش نامنظم سوخت
خرابی در درایور انژکتورهای ECU باعث میشود زمان و میزان پاشش سوخت بههم بریزد. این موضوع منجر به مصرف سوخت بالا، احتراق ناقص و لرزش موتور میشود. 3. عدم ارسال سیگنال به کوئلها
در صورتی که ترانزیستورهای قدرت (درایور جرقه) داخل ECU بسوزند، فرمان جرقه به کوئل نمیرسد و خودرو یا روشن نمیشود یا به سختی استارت میخورد. 4. ایجاد کدهای خطای غیرواقعی
یکی از نشانههای تخصصی خرابی ECU، ثبت DTCهای اشتباه است. مثلاً خطای مداوم سنسور اکسیژن حتی پس از تعویض سنسور، میتواند ناشی از معیوب بودن مدار ECU باشد. 5. اختلال در ارتباط CAN BUS
در خودروهای مدرن، ECU با سایر واحدهای کنترلی مثل TCU (گیربکس)، ABS و BCM از طریق شبکه CAN ارتباط دارد. خرابی ECU باعث قطع ارتباط یا ایجاد خطا در شبکه میشود. 6. گرم شدن بیش از حد ECU
به دلیل ضعف در بخش تغذیه یا نوسان برق، برخی ECUها داغ میکنند. این موضوع معمولاً همراه با خاموش شدن ناگهانی خودرو یا ریست شدن موقت ECU همراه است.
دلایل رایج خرابی ECU
- نوسانات برق ناشی از ضعف دینام یا باتری
- اتصال کوتاه در سیمکشی یا عملگرها
- نفوذ آب یا رطوبت به داخل ECU
- ضعف طراحی و تولید در برخی مدلها
- ضربه یا لرزش شدید در محل نصب